savunma mekanizmaları ne demek?

Savunma Mekanizmaları

Savunma mekanizmaları, bireyin kaygı, stres, çatışma veya kabul edilemez duygu ve düşüncelerle başa çıkmak için kullandığı bilinçdışı psikolojik stratejilerdir. Bu mekanizmalar, egoyu korumaya ve psikolojik dengenin sürdürülmesine yardımcı olur. Ancak, aşırı veya uygunsuz kullanımı, uyumsuz davranışlara ve psikolojik sorunlara yol açabilir.

Temel Savunma Mekanizmaları:

  • Bastırma (Repression): Kabul edilemez düşünce, duygu veya anıların bilinçten uzaklaştırılmasıdır. Bilinçdışına itilen bu içerikler, bireyin farkındalığından çıkarılır. (Bastırma)

  • Yadsıma (Denial): Travmatik bir olayın veya gerçekliğin varlığını reddetmektir. Birey, acı veren gerçeği kabul etmek yerine, onu yok sayar. (Yadsıma)

  • Yön Değiştirme (Displacement): Duyguların asıl hedeften daha az tehdit edici bir hedefe yönlendirilmesidir. Örneğin, iş yerinde sinirlenen birinin öfkesini evde eşine veya çocuğuna yöneltmesi. (Yön%20Değiştirme)

  • Gerileme (Regression): Stresli bir durumda, bireyin gelişiminin daha önceki bir aşamasına dönmesidir. Örneğin, yetişkin birinin zor bir durumla karşılaştığında çocuk gibi davranması. (Gerileme)

  • Mantığa Bürüme (Rationalization): Kabul edilemez davranış veya düşünceleri, mantıklı ve kabul edilebilir açıklamalarla haklı çıkarmaya çalışmaktır. (Mantığa%20Bürüme)

  • Yansıtma (Projection): Kişinin kendi kabul edilemez duygu, düşünce veya özelliklerini başkalarına atfetmesidir. Örneğin, kıskanç birinin başkalarını kıskançlıkla suçlaması. (Yansıtma)

  • Özdeşleşme (Identification): Başka birinin özelliklerini benimseyerek, kendi yetersizlik veya eksiklik duygularını gidermeye çalışmaktır. (Özdeşleşme)

  • Sublimasyon (Yüceltme): Kabul edilemez dürtülerin sosyal açıdan kabul edilebilir ve değerli davranışlara dönüştürülmesidir. Örneğin, saldırganlık dürtüsü olan birinin boksör olması. (Sublimasyon)

  • Tepki Oluşturma (Reaction Formation): Kişinin gerçek duygularının tam tersi yönde davranmasıdır. Örneğin, birinden hoşlanmayan birinin ona karşı aşırı derecede nazik ve ilgili davranması. (Tepki%20Oluşturma)

  • İçe Atım (Introjection): Dış dünyadaki bir nesnenin, özellikle de önemli bir kişinin özelliklerinin içselleştirilmesi, bireyin kendi kişiliğinin bir parçası haline getirilmesidir.

Bu savunma mekanizmaları, bireyin psikolojik sağlığını korumaya yönelik doğal tepkilerdir. Ancak, bu mekanizmaların aşırı veya uygunsuz kullanımı, psikolojik sorunlara yol açabilir. Bu nedenle, savunma mekanizmalarının farkında olmak ve bunları bilinçli bir şekilde yönetmek önemlidir.